4536 Sayılı Denizlerde Ve Yurt Yüzeyinde Görülen Patlayıcı Madde Ve Şüpheli Cisimlere Uygulanacak Esaslara İlişkin Kanun

Madde 1 - Bu Kanunun amacı; iç sularımızda, kara sularımızda, uluslararası hukuk kuralları uyarınca egemenlik ve denetimimiz altında bulunan deniz alanlarında ve bunları etkileyebilecek bir yerde veya yurt yüzeyinde görülecek yahut ele geçirilecek, patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerin incelenmesine ve zararsız hale getirilmesine ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir.

Madde 2 - Bu Kanun; iç sularımızda, kara sularımızda, uluslararası hukuk kuralları uyarınca egemenlik ve denetimimiz altında bulunan deniz alanlarında ve bunları etkileyebilecek bir yerde veya yurt yüzeyinde görülecek yahut ele geçirilecek, patlayıcı madde ve her türlü şüpheli cisimlerle, bu faaliyetlere katılacak kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilere ait görev ve sorumlulukları kapsar.

Madde 3 - Bu Kanunda geçen deyimlerden;

a) Patlayıcı madde: Harp maksatları için kullanılan bütün patlayıcıları, silah sevk sistemlerini, patlayıcı ihtiva eden ordu - donatım malzemelerini, nükleer silahları ve kimyasal maddeleri de içeren; uçak bombaları, harp başlıkları, güdümlü ve balistik füzeler, el bombaları, roketler, ağır silah mühimmatları, mayınlar, el yapımı patlayıcılar, torpidolar, su bombaları, tahrip kalıpları, payroteknik malzemeler, kesici veya sevkediciler, elektronik patlayıcılar ile benzer şekilde patlama sonucu kişide ölüm veya yaralanma, teçhizat ve binalarda hasara sebep olabilecek her türlü maddeleri,

b) Şüpheli cisim: İçinde patlayıcı madde ihtiva ettiği zannedilen, bulundukları çevrede tehdit oluşturan veya ne oldukları bilinmeyen cisimleri,

c) Zararsız hale getirme: Bir patlayıcı madde veya şüpheli cismin oluşturduğu tehdidin ortadan kaldırılmasını,

ifade eder.

Madde 4 - İç sularımızda, karasularımızda, uluslararası hukuk kuralları uyarınca egemenlik ve denetimimiz altında bulunan deniz alanlarında ve bunları etkileyebilecek bir yerde seyreden gemiler, her çeşit deniz araçları ve hava vasıtaları, gördükleri patlayıcı madde ve diğer şüpheli cisimlerin bulundukları mevkiler ile gidiş yönlerini, renk, şekil, ebat, adet ve buna benzer diğer tanıtıcı bilgileri, haberleşme araçlarıyla mümkün ise derhal, olmadığı takdirde ilk varacakları yerden en yakın Deniz Kuvvetleri Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığına bağlı deniz birliğine veya diğer askeri birliklere; askeri birlik yoksa Denizcilik Müsteşarlığı bölge müdürlükleri veya liman başkanlıklarına; bölge müdürlükleri veya liman başkanlıkları da yoksa, mülki makamlara bildirirler.

Patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerin mevkileri, muhtemel sürüklenme ve gidiş yönleri ile ilgili bildirimi alan makamlar; durumu derhal denizcilere, yakındaki deniz birliklerine, Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığına duyururlar. Bu cisimlerle ilgili olarak alınacak güvenlik tedbirleri, askeri makamlarca saptanarak derhal uygulanır.

Madde 5 - Kıyılarımızda görülen veya bulunan patlayıcı maddeleri, şüpheli cisimleri, gören veya bulan kişiler tarafından, bizzat ya da en uygun haberleşme vasıtası ile en yakın askeri birliğe; yakında askeri birlik yoksa, mülki makamlara haber verilir. Bildirim, askeri birlik dışındaki makamlara yapılmış ise durum, bu makam tarafından derhal en yakın askeri birliğe duyurulur. Bildirilen patlayıcı madde ve şüpheli cisimler, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı yetkili ekiplerince incelenir, zararsız hale getirilir.

Madde 6 - Yurt yüzeyinde görülen veya bulunan patlayıcı maddeleri, şüpheli cisimleri gören veya bulan kişiler tarafından, bizzat ya da en uygun haberleşme vasıtası ile en yakın mülki makama haber verilir. Bildirilen patlayıcı madde ve şüpheli cisimler, İçişleri Bakanlığı yetkili ekiplerince incelenir ve zararsız hale getirilir.

Madde 7 - Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıklarına ait tesislerde veya sorumluluğundaki arazi ve atış sahalarında bulunan her türlü patlayıcı madde ve şüpheli cisimlere, ilgili kuvvet komutanlığı yetkili ekiplerince gerekli müdahale yapılır.

Jandarma Genel Komutanlığına ait tesislerde veya sorumluluğundaki arazi, bölge ve atış sahalarında bulunan her türlü patlayıcı madde ve şüpheli cisimlere, Jandarma Genel Komutanlığının yetkili ekiplerince gerekli müdahale yapılır.

Emniyet Genel Müdürlüğüne ait tesislerde veya sorumluluğundaki arazi, bölge ve atış sahalarında bulunan her türlü patlayıcı madde ve şüpheli cisimlere, Emniyet Genel Müdürlüğünün yetkili ekiplerince gerekli müdahale yapılır.

Patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerin yetkili birimlerce müdahale edilinceye kadar geçen süre içinde bulundukları şekliyle korunması için gerekli çevre güvenlik tedbirleri, ilk bilgiyi alan askeri ve mülki makamlarca alınır.

Madde 8 - Patlayıcı madde ve şüpheli cisimlere yapılacak her türlü müdahale ve tesirsiz hale getirme faaliyeti sırasında ihtiyaç duyulduğu takdirde kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve diğer kamu kurum ve kuruluşları arasında araç, gereç, doküman, personel ve teknik bilgi konularında işbirliği yapılır.

Madde 9 - Patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerden teknik istihbarat elde etmek ve gereken karşı tedbirleri alabilmek maksadıyla, güvenlik güçleri ekiplerince yerleşim bölgelerinde veya yerleşim bölgeleri dışında bulunup zararsız hale getirilen, istihbarat ve örnek teşkil etme niteliği olan cisimler hakkında, en kısa zamanda Genelkurmay Başkanlığına bilgi verilir.

Güvenlik güçlerince ele geçirilen el yapısı bombalar veya patlayıcı maddeler ile bomba niteliğinde olmayan fabrikasyon patlayıcı maddelerden alınan örnekler ve teknik bilgiler; incelenmek, olayda kullanılanlar ile mukayese edilmek ve değerlendirilmek üzere ayrıca Emniyet Genel Müdürlüğüne de gönderilir.

Madde 10 - Patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerin tespiti, nakli, incelenmesi, muhafazası veya zararsız hale getirilmesi için gerekli araç, gereç, personel ile bunların ihtiyacı ve giderlerinin sağlanmasından askeri ve mülki makamlar sorumludur.

Madde 11 - Askeri veya mülki makamlara ait herhangi bir sebepten dolayı araç ve gereç bulunamadığı takdirde, mahallin en büyük mülki idare amirince, gerçek ve tüzel kişilere ait araç ve gereçlerden faydalanılır. Bu kişilerden hizmeti kabul edenlere, kira bedelleri veya günlük ücretleri, mahalli rayice göre pazarlıkla saptanarak en geç doksan gün içinde ödeme yapılır.

Bu koşullarda hizmete istekli çıkmadığı takdirde, mahallin en büyük mülki idare amirliğince gerekli araçlara el konularak, görevli personele teslim edilir. El konulan bu araçların sahiplerinin kira bedelleri veya günlük ücretleri, mahalli rayice göre pazarlıkla veya aşağıdaki fıkraya göre oluşturulacak kurul tarafından saptanacak bedel üzerinden hak sahiplerine en geç doksan gün içinde ödenir.

Hizmet sırasında hasara veya kayba uğrayacak araç ve gereçler için verilecek tazminat, görevi veren mülki makamlarca otuz gün içinde kurulacak bir kurul tarafından mahalli rayice göre saptanarak, en geç doksan gün içinde ödenir. Bu kurul; mahallin en büyük mal memuru veya görevlendireceği yetkili ile il trafik komisyonu ve ticaret odasını temsilen birer yetkiliden oluşur.

Ödenecek miktarı yeterli bulmayan araç ve gereç sahiplerinin yargı yoluna başvurma hakları saklıdır.

Bu maksatla gerektiğinde ilgili kamu kuruluşlarından bilirkişi yardımı istenebilir.

Madde 12 - Yetkili makamlarca görevlendirildikleri resmen belgelenmek şartıyla patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerin tespiti, nakli, incelenmesi, muhafazası veya zararsız hale getirilmesi görevleri sırasında yaralanan veya sakat kalan kamu görevlileri ve kamu görevlisi olmayan kişiler ile vefat edenlerin kanuni mirasçılarına, 03/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. Bu kişilerin diğer kanunlarda belirtilen hakları saklıdır.

Bu görevlerin ifası sebebiyle yaralanan, sakatlanan veya sağlığı tehlikeye girenlerin yurt içinde, gerekiyorsa yurt dışında tedavileri ilgili kurumlarınca yaptırılır.

*1* 
 03/05/2013 tarih ve 28636 S.R.G. de yayımlanan 25/04/2013 tarih ve 6462 sayılı kanunun 1.maddesi ile başlıkta yer alan "sakatlanma" ibaresi "engelli hâle gelme", birinci fıkrada yer alan "sakat kalan" ibaresi "engelli hâle gelen", ikinci fıkrada yer alan "sakatlanan" ibaresi "engelli hâle gelen" şeklinde değiştirilmiştir.

Madde 13 - Patlayıcı madde ve şüpheli cisimleri gören ve bulan kişiler, bunların yerini tam olarak tespit edip gerekli ikaz edici işaretlemeleri yaparak, ilgili makamlara haber verdiklerinde, kendilerine, ele geçen cismin teknik istihbarat yönünden yurt savunmasına sağlayacağı faydaya göre, 14/07/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen en yüksek Devlet memuru aylığı (ek gösterge dahil) brüt tutarını geçmemek kaydıyla, Genelkurmay Başkanlığının teklifi üzerine Milli Savunma Bakanlığı bütçesinden ödül verilir.

Madde 14 - Patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerin tespiti, muhafazası, nakli, imha edilmesi, zararsız hale getirilmesi veya incelenmesi için bu Kanun uyarınca yapılacak her çeşit giderler, verilecek ücret, yolluk ve tazminatlar, Milli Savunma ve İçişleri Bakanlıkları bütçelerinden ödenir.

Madde 16 - 17/05/1948 tarihli ve 5202 sayılı Deniz ve Kıyılarında Görülecek Başıboş Mayın, Patlayıcı Madde ve Şüpheli Cisimlerin Yokedilmesi Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.

Madde 17 - Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin esas ve usuller, İçişleri Bakanlığı ile Denizcilik Müsteşarlığının görüşleri alınarak Milli Savunma Bakanlığınca, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde çıkartılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.